14. Schemat planu duszpasterskiej odnowy wspólnoty parafialnej
Ogólny schemat planu duszpasterskiej odnowy wspólnoty parafialnej wypracowany z wieloletniego doświadczenia Grupy Promotorów Ruchu dla Lepszego Świata w różnych środowiskach tworzy propozycję wieloletniego przewodnika podzielonego na etapy zakończone integracyjnymi wydarzeniami ewangelizacyjnymi. Każdy etap z kolei jest podzielony na kilkuletnie fazy i roczne programy powiązane ze sobą wspólnym celem i wymaganiami stopniowego wzrastania wspólnoty.
Etap wstępny
Etap ten nie jest jeszcze procesem odnowy skierowanym do całej parafii, ale nastawiony jest na wstępną formację i przygotowanie niezbędnych struktur do rozpoczęcia procesu całej wspólnoty.
Uwaga metodyczna: w ramach przyjętej metodologii terminy „program” i „programowanie” odnoszą się do wydarzeń z jednego roku duszpasterskiego, a terminy „plan” i „planowanie” dotyczą wieloletnich planów duszpasterskich (czyli odnoszą się do etapów), na które składają się roczne programy duszpasterskie.
Założenia
- Uwrażliwienie i spotkania informacyjne dla duszpasterzy i świeckich.
- Spotkania formacyjne dla zespołu parafialnego (tematyka: duchowość wspólnotowa, założenia i wartości wspólnotowego procesu odnowy parafii i podobne).
- Powołanie parafialnego zespołu animacji wspólnotowej w celu przeprowadzenia analizy i diagnozy sytuacji duszpasterskiej parafii, które posłużą opracowaniu długoterminowego planu duszpasterskiego, który następnie będzie realizowany przez coroczne programy duszpasterskie.
- Powołanie Parafialnego Zespołu Animacji wspólnotowej i koordynacji działań w celu przygotowania i przeprowadzenia pierwszego programowania kilku wydarzeń wstępnych.
- Powołanie do istnienia pierwszych struktur rejonowych w parafii i realizacja pierwszych wydarzeń ewangelizacyjnych.
- Ocena realizacji pierwszych wydarzeń, motywacja duchowa oraz uzupełnienie wspólnotowych struktur w parafii.
- Przygotowanie i realizacja programowania pierwszego roku duszpasterskiego w ramach parafialnego procesu (planu) wspólnotowej odnowy i ewangelizacji parafii.
Kolejne kroki | Zadania (znaczenie podejmowanych działań) | Metodyka | |
1 | Spotkania uwrażliwiające w celu utworzenia Parafialnego Zespołu Animacji wspólnotowej (PZA). | PZA – motor projektu – to zespół osób przekonanych o potrzebie troski o duchowość wspólnotową w parafii. |
Formacja spójnej grupy osób o solidnej wierze ze zdolnością do pogłębionej refleksji i umiejętnościami organizacyjnymi. |
2 | Formacja wstępna Parafialnego Zespołu Koordynatorów rejonowych (PZK) i sekretariatu. | Odpowiedzialni za praktyczne przygotowanie i realizację procesu odnowy i kolejnych wydarzeń programu duszpasterskiego. | Osoby ze zdolnościami organizacyjnymi i ze znajomością zasad duszpasterstwa wspólnotowego. |
3 | Utworzenie rejonów parafii i znalezienie tam osób ze zdolnościami organizacyjnymi i umiejętnością pracy w grupie. | 1. Formacja i pogłębiona motywacja osób odpowiedzialnych za przeżywanie spraw parafialnych w każdym z rejonów parafii.
2. Rozeznanie i tworzenie sieci posłańców. |
1. Rejony nie powinny przekraczać 1000 mieszkańców.
2. Uwzględnia się granice naturalne, kulturowe i socjologiczne. 3. W każdym rejonie potrzeba ok. 3-5 osób zdolnych do współpracy ze sobą. |
4 | Wstępna motywacja osób tworzących sieć posłańców. |
Posłańcy są duszą komunikacji między parafią a wszystkimi rodzinami – roznoszą „List do parafian”, czyli zaproszenie do udziału w wydarzeniach ewangelizacyjnych, troszczą się o inicjatywy rejonu, dzieląc się swoim świadectwem wiary. | 1. Rozeznać i odwiedzić osoby, które mogłyby pełnić misję posłańca.
2. Wspólna formacja i motywowanie posłańców. 3. Troska o liczbę posłańców (idealnie, gdy posłaniec ma pod opieką około 10 rodzin). |
5 | Zorganizowanie redakcji Listu do parafian. | Zebranie materiałów na temat wydarzenia ewangelizacyjnego i redakcja „listu”. | Kilka osób z umiejętnością współpracy, które potrafią redagować przekonujące teksty z czytelną grafiką. |
6 | Zorganizowanie Sekretariatu. |
Troska o sprawy biurowe i organizacyjne, druk i komunikację. | Dbanie o druk „listu”, korespondencję i kontakty w środowisku oraz koordynacja działań. |
7 | Analiza i diagnoza sytuacji duszpasterskiej parafii. | Określenie problemu podstawowego i linii działania. | Zastosowanie w praktyce metod analizy i diagnozy duszpasterskiej w planowaniu i programowaniu duszpasterskim. |
Źródło: materiały formacyjne PGP
Programowe wartości „roku duszpasterskiego” we spólnocie parafialnej są skoordynowane w ramach długoletniego „planu duszpasterskiego”. To pozwala, żeby kolejne działania duszpasterskie wynikały z siebie i uzupełniały się, prowadząc do wspólnego celu. W ten sposób krok po kroku realizowana jest ewangelizacja wspólnoty parafialnej. Dlatego wartości każdego etapu odnowy wynikają z sekwencji wartości, które tworzą kolejne fazy i lata procesu odnowy.
Logikę duchowego wieloletniego procesu odnowy ilustruje poniższy schemat.
Szczegółową sekwencję wartości poszczególnych etapów i lat procesu wspólnotowej odnowy i ewangelizacji można przedstawić następująco.
Etap I – kerygmatyczny
zwołanie i spotkanie się ze sobą
Założeniem tego etapu jest systematyczne uwrażliwienie wszystkich parafian na następujące wartości, które stopniowo, krok po kroku, otwierają ich na potrzebę budowania braterskiej wspólnoty.
Faza I: uwrażliwienie na braterstwo
rok 1: wspólne spotkanie ze sobą
rok 2: troska i wzajemny szacunek
Faza II: przeżywanie braterstwa w życiu
rok 1: okazje do wzajemnej pomocy
rok 2: dzielenie się nawzajem dobrami duchowymi
Faza III: przeżywanie braterstwa we wspólnocie Kościoła
rok 1: odkrywanie biblijnych obrazów wspólnoty Kościoła
rok 2: odkrywanie Kościoła jako braterskiej wspólnoty
Parafialny Tydzień Braterstwa (finał I etapu):
- przygotowanie (ocena sytuacji, rozeznanie i decyzja o zwołaniu Tygodnia Braterstwa (wydarzenie zbawienne)),
- List Biskupa o Tygodniu Braterstwa,
- przygotowanie duchowe i organizacja wydarzenia,
- przeżycie Tygodnia Braterstwa w parafii (4 spotkania w grupach, wspólne celebracje, powołanie grup sąsiedzkich).
Etap II – prekatechumenalny
wejście w proces ewangelizacji
Założeniem tego etapu jest systematyczne uwrażliwienie wszystkich parafian na następujące wartości i pogłębienie ich znaczenia na spotkaniach w małych grupach sąsiedzkich.
Faza I: Biblia jako Słowo Boga
rok 1: lud odkrywa Pismo Święte jako Słowo Boże
rok 2: odkrywanie wartości Słowa Bożego w życiu codziennym
Faza II: wiara i jej wymagania
rok 1: odkrywanie wiary jako stylu życia na wzór Jezusa Chrystusa
rok 2: odkrywanie konieczności publicznego głoszenia wiary
Faza III: odkrywanie osoby Jezusa Chrystusa
rok 1: odkrywanie postawy Jezusa wobec Boga i ludzi
rok 2: odkrywanie Tajemnicy Chrystusa
rok 3: przygotowanie do zakończenia etapu poprzez synodowanie
Parafialne synodowanie
To weryfikacja stanu ewangelizacji na tym etapie dotycząca wszystkich parafian oraz formacji przeżywanej w ramach „małych grup”. Wydarzenie to zaprasza wszystkich parafian do refleksji, która zostanie podsumowana w dokumentach synodalnych i wyrażona w uroczystym wyznaniu wiary w obecności Biskupa Diecezji.
Owocem synodowania są:
- Wspólnotowy komentarz do Wyznania Wiary rozumianego jako opcja za Chrystusem.
- Weryfikacja i uzupełnienie „małych grup” sąsiedzkich.
- Opracowanie w grupach tekstów synodalnych na temat: miejsca ubogich we wspólnocie parafialnej, stanu troski o dzieci i młodzież, praktyki wspierania rodziny i sposobów rozwiązywania lokalnych problemów społecznych.
Etap III – katechumentalny
katecheza wspólnoty w służbie Królestwa Bożego
Założeniem tego etapu jest to, aby oprócz uwrażliwiania i pogłębiania doświadczenia wybranych wartości, które budują i umacniają wspólnotę, podjęto również systematyczną formację osób, które będą służyły wspólnotowym strukturom parafii.
Faza I: tajemnica Kościoła jako Nowego Ludu Bożego
rok 1: profetyczność Ludu Bożego
rok 2: Lud Boży jako sakramentalny „znak” dla świata
Faza II: sakramenty budują wspólnotę
rok 1: chrzest
rok 2: pokuta i pojednanie
rok 3: bierzmowanie, małżeństwo, kapłaństwo
Faza III: Eucharystia
rok 1: Eucharystia: Liturgia Słowa
rok 2: Eucharystia: Ofiara Eucharystyczna
rok 3: Eucharystia: komunia i posłanie
Finał III etapu: parafialny kongres eucharystyczny
Wspólnota określa swój specyficzny sposób bycia Kościołem w formie własnego projektu wspólnotowego, który ukazuje, w jakim stopniu parafia osiągnęła cechy wspólnoty służebnej.
Rok I: opracowanie wspólnotowego projektu parafii
Rok II: Zgromadzenia Rejonowe
Rok III: pierwsze zwołanie Kongresu Eucharystycznego
Rok IV: celebracja Parafialnego Kongresu Eucharystycznego
Celem doświadczenia jest ustanowienie małych wspólnot, przyjęcie parafialnego projektu wspólnoty, uznanie wspólnotowych posług w parafii oraz przyjęcie „reguły życia” i wspólnotowego komentarza do „Ojcze nasz”.
Oczywiście konkretne określenie „wartości roku” duszpasterskiego jest wypadkową zarówno powyższej katechumenalnej drogi odnowy, jak i realnej sytuacji parafii, która jest realizowana w konkretnej wspólnocie parafialnej w określonej sytuacji duszpasterskiej.
Opracowanie nowego planu ewangelizacji parafii
Po zakończeniu trzech etapów procesu wspólnotowej odnowy i ewangelizacji warto rozpocząć kolejny cykl ewangelizacji pogłębiający realizowany dotychczas proces odnowy przez dojrzalsze ujęcie wartości drugiego i trzeciego etapu. Bo tym razem zwykle pomija się etap pierwszy, ponieważ w parafii powinny już działać wspólnotowe struktury ewangelizacji (jak na przykład grupy sąsiedzkie). Logikę całego procesu wraz z przejściem do kolejnego cyklu odnowy prezentuje poniższy schemat cyklicznej „drogi odnowy”.